Crowdfunding Crowdfunding, vrij vertaald “financiering door de menigte (the crowd)”, is een alternatieve vorm van financiering waarbij (startende) ondernemers, die moeilijk toegang krijgen tot de traditionele financieringskanalen, een eerste deel van de benodigde financiering online bij het grote publiek kunnen inzamelen om vervolgens eventueel aan te kloppen bij de professionele investeerders (banken, business angels, …).
Het principe van crowdfunding verloopt als volgt: een crowdfundingplatform biedt online een overzicht van (bedrijfs)projecten die op zoek zijn naar financiering. Tijdens een vooropgestelde periode kunnnen zogenaamde ‘believers’ (kleine) geldsommen investeren in het project. Indien een vooropgesteld bedrag binnen de deadline wordt opgehaald, dan is het crowdfundingproject geslaagd en wordt het geld door het crowdfundingplatform aan de ondernemer overgemaakt.
Afhankelijk van de opbrengstobjectieven van de investeerder kunnen we verschillende types van crowdfunding onderscheiden, waarbij bij de eerste 2 types gesproken wordt van niet-financiële crowdfunding en bij de laatste 2 van financiële crowdfunding:
> Donatie en sponsoring. De investeerder is bereid zijn geld te schenken, ter ondersteuning van een project dat hem aanspreekt. Dat zijn investering rendeert, is geen noodzaak. De motivatie voor dit type crowdfunding is voornamelijk sociaal (bv. artistieke projecten, liefdadigheidsprojecten, …);
> Reward-based en voorverkoop. Dit is een variant op het donatiemodel. De investeerder is nog steeds bereid zijn geld te schenken, maar in ruil voor zijn donatie zal hij (mogelijk op een later tijdstip) een niet-financiële beloning krijgen (bv. een nieuwe cd, concertticket, …);
> Crowdlending. De investeerder is bereid zijn geld te lenen in ruil voor een belofte tot terugbetaling en een vooraf overeengekomen interest. Investeerders zijn via dit type crowdfunding blootgesteld aan het ondernemingsrisico, met name wanneer de onderneming niet in staat blijkt (een deel van) de lening terug te betalen;
> Participatie via aandelen. De investeerder is bereid in een onderneming te investeren zonder belofte tot terugbetaling, maar in ruil voor een deel van de aandelen. Hierdoor kunnen ze recht krijgen op dividenden en na een bepaalde termijn kan er mogelijk een meerwaarde worden gegenereerd op de aandelen. De investeerders zijn in dit geval evenwel ook blootgesteld aan het ondernemingsrisico, zij lopen met name het risico de inleg van hun geld in aandelen te verliezen.
De financieringsvoorwaarden van het project licht de initiatiefnemer steeds toe op het crowdfundingplatform. Crowdfunding biedt een winwinsituatie voor zowel de onderneming als voor de investeerder (believer): de onderneming vindt niet alleen toegang tot het nodige kapitaal maar wordt vaak ook professioneel begeleid door het crowdfundingplatform dat optreedt als fondsenwerver. Bovendien kan de ondernemer via het platform aftoetsen of zijn idee aanslaat.
Sinds 1 februari 2017 moeten crowdfundingplatformen waarop het publiek in een onderneming belegt met het oog op het ontvangen van een eventuele winst (financiële crowdfunding) een vergunning bekomen van de FSMA (de Autoriteit voor de Financiële Diensten en Markten). Dit geldt niet voor platformen waarbij het publiek een gift doet of geld stort met het oog op het ontvangen van een tegenprestatie in natura (nietfinanciële crowdfunding).
